Minh Long và bài học sáng tạo có tính kỷ luật

Gốm sứ Minh Long I với vai trò của ông Lý Ngọc Minh cho thấy quá trình xây dựng thương hiệu của Minh Long với những thành công như hôm nay, không thể thiếu yếu tố đổi mới sáng tạo.

Vài nét về i2Metrix

Đối mới sáng tạo là một trong những nền tảng của Kinh tế Sáng tạo – Kinh tế Tri thức và cũng là nền tảng của xây dựng thương hiệu đối với mỗi một DN. Hệ thống i2-Metrix của Boise State University (Mỹ) đã được ứng dụng tại VN cho cộng đồng  DN Hàng VN Chất lượng cao bởi công ty DHVP Research & Consultancy. Đánh giá Năng lực Sáng tạo là lĩnh vực cao của Creativity và Marketing Innovation.

 Trong hai tháng đầu năm 2014 với 19 thành viên của CLB Doanh nghiệp Dẫn đầu thử nghiệm đánh giá i2 Metrix 2014 có thể xem là ghi nhận đầu tiên về đóng góp trách nhiệm xã hội của nhóm DN sớm nhận thức giá trị của đổi mới toàn diện trong sản xuất và kinh doanh. 

19 DN đầu tiên tham gia khảo sát i2Metrix hoạt động trong 8 nhóm ngành sản xuất. Nhóm DN này có quy mô tổng tài sản ước trên 24.000 tỷ đồng, sử dụng trên 28.000 lao động và ước đạt doanh thu 35.000 tỷ đồng trong năm 2013. Ba nhóm ngành có số DN tham gia nhiều nhất là gia dụng, dược phẩm và thực phẩm. Dựa theo hình biểu diễn 10 kích thước ĐMST của từng ngành thì có thể thấy dược phẩm và thực phẩm bao ra ngoài gia dụng. Kết quả này này hợp lý với yêu cầu thực tiễn bởi dược và thực phẩm là hai ngành có ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng.

Trong những kết quả phản ánh thế mạnh của nhóm DN dẫn đầu (được phân thành ba nhóm đầu vào, đầu ra và nhóm hỗ trợ với 10 kích thước khác nhau), một trong những kết quả rất đáng ấn tượng là sự thể hiện đối mới sáng tạo của DN trong môi trường kỷ luật – điều đó tỏ rõ qua sức mạnh của thương hiệu gốm sứ Minh Long.

Thấy gì từ sáng tạo trong kỷ luật của Minh Long ?

DN – cũng như mọi tổ chức bất kỳ – luôn đề cao tính kỷ luật. Các DN Việt Nam lại càng đề cao sự tôn trọng thứ bậc trong tổ chức. Đặc trưng văn hóa này có cản trở sáng tạo ? Theo Napier và Nilsson (2008) thì “Không”, bởi quan sát các tổ chức giàu tính sáng tạo cũng như năng suất kinh tế cao ghi nhận một điểm chung: Kỷ luật.[5]

Để đạt tới sự sáng tạo có ba kỷ luật cần tuân thủ: (i) suy nghĩ vượt ra ngoài khuôn khổ kỷ luật nghề nghiệp quen thuộc, (ii) thực hành với năng lực chuyên môn tốt nhất trong kỷ luật nghề nghiệp và (iii) thực thi quá trình lao động sáng tạo theo một quy trình đầy tính kỷ luật.

Trong mẫu khảo sát 19 DN dẫn đầu, người lãnh đạo DN có vai trò nổi bật trong thành công ĐMST. Thực tế này gợi lên băn khoăn về tính bền vững của năng lực ĐMST trong các DN và khả năng tiếp nối thành công của thế hệ kế cận. Phương pháp tổ chức quá trình lao động sáng tạo và tính kỷ luật trong thực thi phương pháp mà DN đang theo đuổi là dấu hiệu đáng tin cậy phản chiếu sức mạnh cạnh tranh ĐMST của DN trong tương lai.

Câu chuyện thành công của Sứ Minh Long I tiêu biểu cho kỷ luật lao động sáng tạo. Bắt đầu trao đổi với i2Metrix, ông Lý Ngọc Minh khẳng định ngay: Không nỗ lực ĐMST nào tại Minh Long I không thành công. Lý do của ông giản dị: Minh Long I đã làm thì làm tới cùng.

Ví dụ có rất nhiều. Từ hơn 10 năm trước sự kiện kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, Minh Long đã phôi thai ý tưởng về một sản phẩm gốm đỉnh cao để đời. Sau đó là 5-6 năm tìm tòi ý tưởng. Tiếp theo là 3-4 năm làm thử, hỏng và làm lại. Tận tới sáng ngày bàn giao, khi chiếc xe chuyên chở lùi vào trong xưởng thì chiếc chén ngọc – chỉ nung một lần mà rất hoàn chỉnh – mới được ra đời. Hoặc với sản phẩm ngựa cho năm Giáp Ngọ, Minh Long I đã bắt đầu 20 năm trước nhưng tới giờ mới hoàn thiện quy trình nặn tượng tới mức thợ lành nghề đều làm được ngay. Hay như, sau 15 năm tham dự hội chợ gốm sứ quốc tế tại Frankfurt – vất vả và phí tổn rất nhiều – nhưng phải tới từ ngày 7 đến 11-2-2014) Minh Long I mới có được kết quả như mong muốn.

Nỗ lực bền bì trên những hành trình nhiều thập kỷ không chỉ là ý chí chủ quan của người đứng đầu DN. Ba kỷ luật lao động sáng tạo đã được Napier & Nilsson (2008) đúc kết lần lượt hiện ra.

Minh Long I chỉ tới quyết định tham dự hội chợ Frankfurt sau khi đã tìm hiểu kỹ và khẳng định: đây là hội chợ nổi tiếng nhất, lâu đời nhất, có sự tham gia của những thương hiệu lớn nhất thế giới và có người mua danh giá nhất thế giới (Kỷ luật về tụ hội những điểm tốt nhất).

Lao động sáng tạo muốn có thành tựu phải thực thi có kỷ luật và quyết đoán trong đổi mới sáng tạo,nhưng không mạo hiểm.

Tâm đắc với kỷ luật này, ông Lý Ngọc Minh chia sẻ: Minh Long I luôn là sân chơi của những con người giỏi nhất. Điều Minh Long I đem lại chưa phải lợi ích vật chất lớn nhất nhưng là cơ hội để thỏa chí, để thực hiện ước mơ. Minh Long I là sân chơi mà không tay chơi giỏi giang nào muốn vắng mặt. Nguồn nhân lực cho ĐMST của Minh Long I, theo đó, phân tán ở mọi cấp độ, tại mỗi bộ phận.

Trong nhiều năm đầu, Minh Long I không bán được sản phẩm nào trong những lần tới Hội chợ Frankfurt. Điều này không nằm ngoài dự tính của ông Lý Ngọc Minh. Lẽ thường tình, tới hội chợ thì giới thiệu và ráng mà bán sản phẩm, nhưng với Minh Long I, dự hội chợ còn là dịp quan sát cách làm của những đối thủ hàng đầu thế giới: họ có sản phẩm thế nào? bày bán ra sao? trình bày thuyết phục người mua như nào? ai mua hàng của họ? ai cung cấp máy móc công nghệ cho họ. Vẫn là việc tham dự hội chợ, nhưng ý đồ của Minh Long I rất khác (Kỷ luật về tư duy vượt ra ngoài khuôn khổ)

Thành công đến sau 15 năm dự hội chợ khẳng định: Lao động sáng tạo muốn có thành tựu phải thực thi có kỷ luật.

Quyết đoán trong ĐMST nhưng Minh Long I không mạo hiểm. Một phương pháp lao động sáng tạo đã được ông Lý Ngọc Minh phát triển và rèn luyện trong nhiều năm. Quan trọng hơn, đây là năm nguyên tắc kỷ luật mà mọi thành viên của Minh Long I đều phải nắm bắt và thực hành: Đơn giản và hiệu quả; An toàn hai lần (cân nhắc thấu đáo, nghĩ dọc và nghĩ ngang); Làm cho bằng được; Vui vẻ và cởi mở; Chân tình và thực lòng. Và có lẽ đó là tất cả chìa khóa – bí quyết, bên cạnh làm nên giá trị của thương hiệu Gốm Sứ Minh Long ngày hôm nay.

Nguyễn Linh